Vernieuwing vanuit vakmanschap
In de binnenstad van Den Haag verrijzen twee woontorens binnen project Sonate. Bolero, van de hand van Klunder Architecten, nadert de oplevering. Adagio, van de hand van MVSA Architects, klimt gestaag verder. De letterlijke betekenis van Adagio (‘gemakkelijk’) geldt straks wel voor het wooncomfort, maar niet voor het bouwproces. Paco Alblas is Projectleider bij Sonate en vertelt over de technische uitdagingen én oplossingen.
Ondergrondse uitdaging
Paco: “Beide torens zijn circa 90 meter hoog en bieden samen ruimte aan 456 huurappartementen. De 90 meters van Adagio worden bovenop de Turfmarktgarage gebouwd en dat had nogal wat voeten in de aarde. Want als er bovenop een (parkeer)kelder van 2 verdiepingen gesloopt en gebouwd wordt, krijg je te maken met de druk van grondwater. En dat is een heel ingewikkelde puzzel.
Het laatste wat je wilt, is dat de kelderbak gaat drijven. Dus moet de druk continu op niveau blijven. Bij sloop door het toevoegen van ballast (zand en puin) op de keldervloer. Bij opbouw door het toevoegen van gewicht in de constructie. En dan moesten we ook nog 84 funderingspalen door de keldervloer aanbrengen, zonder dat het een waterballet werd. Bemalen mochten we niet.”
Intensieve samenwerking
“Samen met de funderingsspecialisten van Van ’t Hek en de constructeurs van Van Rossum Raadgevende Ingenieurs zijn we in 2018 al begonnen met het testen van manieren om deze puzzel voor elkaar te krijgen”, vertelt Paco. Zowel buiten de bouwplaats als in het werk. Toen we in 2019 aan Adagio begonnen, hebben we een ballastvloer aangebracht voor tegendruk. Hier plaatsten we stalen buizen op waardoor het grondwater zonder problemen kon stijgen. Zo konden we de funderingspalen door de stalen buizen aanbrengen. Om de palen gingen “luchtbanden” waardoor de fundering vrij van de garagevloer staat en er geen water omhoog komt. Ik ben trots op wat we hier hebben gepresteerd.”
"Technologie bevestigt het vakwerk. Een mooie wisselwerking."
Paco Alblas - Projectleider
Digitaal vakmanschap en Augmented Reality
Paco gaat verder: “Bij het realiseren van gebouwen boven de 70 meter zie je dat het een steeds grotere uitdaging wordt om alle installaties die voor deze hoogte gewenst én verplicht zijn in de vloeren kwijt te kunnen. Doordat wij intensief met BIM werken, kunnen we dit proces goed aan, maar ik merk wel hoe belangrijk praktijkervaring en vakmanschap ook bij gebruik van BIM blijven. Vroeger ging je minutieus door alle tekeningen heen. Nu ‘clasht’ BIM automatisch maar je moet altijd blijven controleren of alle aannames die het programma doet ook kloppen.
Een mooie nieuwe tool die we aan het testen zijn, is het gebruik van ‘augmented reality’. Hiermee leggen we met een virtual reality-bril de tekening van het leidingwerk over het in het werk gerealiseerde leidingwerk. De ultieme controle of het allemaal goed ligt. Dan is het heel mooi om te zien hoe precies onze mensen de plannen in de praktijk realiseren. Zo bevestigt technologie weer het vakwerk. Een mooie wisselwerking."
